Een goed ingepakte rugzak (backpack) is bijna net zo belangrijk als goed zittende schoenen. Vooral bij lange afstanden kan een slecht gepakte rugzak slopend zijn. Helaas bestaat er voor het inpakken geen simpele methode die altijd succes biedt, omdat de omstandigheden bepalen hoe de rugzak het beste kan worden gepakt. Een wandeling over een vlak bospad vergt een andere aanpak dan een tocht met veel hoogteverschillen in onstabiel terrein.

Er bestaan wel een paar algemene vuistregels. Verder is het inpakken van een rugzak vooral een kwestie van handigheid, ervaring en gezond verstand.

Kies je rugzak

Een open deur maar daarom niet minder waar: een rugzak moet lekker zitten! Met tientallen soorten en modellen rugzakken op de markt is het echter lastig om de ‘beste’ rugzak te selecteren. Een belangrijke vraag moet dan ook zijn: ga je hem gebruiken voor dagelijkse activiteiten en weekendjes weg of ga je er echt mee op een meerdaagse wandelvakantie? Die vraag heeft namelijk invloed op de inhoud van je rugzak.

De inhoud van rugzakken wordt uitgedrukt in het aantal liters, variërend van 20 tot 80+ liter. Een dagrugzak heeft meestal een inhoud van 20 of 30 liter. Als je van plan bent om slechts een paar dagen weg te gaan, kies dan een rugzak met een inhoud van maximaal 50 liter. Dit zorgt ervoor dat je alleen de noodzakelijke dingen inpakt en niet meer gewicht meeneemt dan strikt nodig is. Indien mogelijk kan je beter voor een kleinere en dus lichtere rugzak kiezen om zo het reizen comfortabeler te maken.

Denk verder na over de lengte van je reis, de omstandigheden waaronder je reist en de lengte van je romp. Meet de lengte van je bovenlichaam en ga vervolgens op zoek naar een rugzak die daar bij past. Als je romp <40 cm lang is, volstaat een kleine rugzak. Als je romp 40-45 cm lang is, dan zal een middelgrote rugzak prima voor je geschikt zijn. Voor een romp met een lengte van meer dan 46 cm, heb je een grote of extra grote rugzak nodig.

Rugzakken voor vrouwen wijken op een aantal belangrijke punten af van ‘mannenrugzakken’. Ze hebben een korter rugpand en volgen meer de vrouwelijke lichaamsvormen.

Bedenk hoeveel kleren je nodig hebt

De lengte van je reis en de weersomstandigheden, bepalen voor een belangrijk deel de hoeveelheid kleren die je nodig hebt. Licht reizen staat voorop, dus pak geen kleding in die niet per se noodzakelijk is. Leg je kleren plat voor je neer en rol ze vervolgens op om de ruimte in de rugzak zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Houd kleren die je overdag nodig zou kunnen hebben (regenkleding, warm jack) apart van de rest van de kleding.

Organiseer kleinere voorwerpen

Pak een rugzak slim in. Eén van de meest frustrerende dingen aan het inpakken van een rugzak, is dat alles verspreid raakt en je niets meer kunt vinden. Zorg dat je kleinere voorwerpen bij elkaar houdt. Maak gebruik van verschillend gekleurde stoffen of mesh opbergzakken om uitrusting te ‘categoriseren’. Bijvoorbeeld: al het ondergoed in een rode zak, sokken in een blauwe zak, toiletgerei in een groene zak en ‘diversen’ in een gele zak.

Het bovenvakje is handig voor bijvoorbeeld topografische kaarten, zonnebril, gsm en andere kleine dingen. Soms past hier ook een ‘self-inflating’ matje in. Stop hier geen zware voorwerpen, anders komt het zwaartepunt van je rugzak een stuk hoger te liggen en ben je minder stabiel bij steile beklimmingen of afdalingen.

Verder is de verleiding groot om allerlei spullen aan de buitenkant op te hangen, omdat ze niet goed in de rugzak passen of omdat je ze bij de hand wilt hebben. Doe dit bij voorkeur alleen met handdoeken of natte kledingstukken die nog moeten drogen. Voorwerpen die aan een touwtje bungelen lopen niet lekker. Bovendien blijf je er snel aan haken.

Zit je rugzak tijdens het lopen toch niet prettig? Als enig experimenteren met verstel-riempjes niet helpt, dan kan je eens proberen om je rugzak op een andere manier in te pakken. Vaak doet dat wonderen.

Vul alle lege ruimtes op

Om de beschikbare ruimte in een rugzak optimaal te benutten, moet je lege ruimtes zoveel mogelijk opvullen. Maak ook gebruik van de andere vakken en vakjes die een rugzak rijk is, in plaats van alles in het centrale vak te proppen. Alles wat een holronde vorm heeft (zoals kommen en mokken) kunnen met andere, kleinere voorwerpen gevuld worden. Pak uitrusting zoveel mogelijk in lagen in zodat er geen grote ruimtes tussen de voorwerpen ontstaan en de uitrusting niet kan gaan schuiven.

Houd je eten gescheiden

Wanneer je door een stad of door bewoond gebied reist, is het niet nodig al je voedsel mee te dragen omdat je regelmatig inkopen kunt doen. Maar als je rondtrekt en gaat kamperen in het bos, zal je toch de meeste levensmiddelen in je rugzak bij je moeten hebben. Houd deze gescheiden van de rest van je uitrusting en vervoer ze in een stevige en dichte zak. Opbergdozen en -potten zijn aan te raden om dieren op een afstand te houden. Zorg dat je tussendoortjes op een goed bereikbare plaats bij de hand hebt, zodat je ze tijdens een trektocht direct voor het grijpen hebt.

Je rugzak in lagen inpakken

De volgorde waarin je uitrustingsstukken in de rugzak pakt, is erg belangrijk. Stop de zaken die je het minst gebruikt (reservekleding en slaapzak) in het ondervak. Afhankelijk van de grootte van het ondervak kan je er nog wat losse dingen aan toevoegen, bijvoorbeeld kleding of toiletartikelen. Houd de zwaarste dingen in het midden van de rugzak, aan de kant van het rugpand. Je hebt ze toch niet meteen nodig. De tent, voedsel en water zijn meestal de zwaarste dingen en kunnen het beste in het midden van de rugzak worden gestopt, in de buurt van de rug. Op die manier behoud je het ideale zwaartepunt; het komt recht boven de heupen te liggen. Omring zware dingen met andere zachte of lichte voorwerpen om het draagcomfort te verhogen.
Breekbare voorwerpen (zoals een camera) moeten in het midden van de rugzak gestopt worden, omringd door andere kleinere, lichtere en zachtere voorwerpen. Je kan ze ook in kleren wikkelen.

Zaken waar je snel bij moet kunnen (zoals tussendoortjes of een warme jas) moeten bovenop alle spullen worden gelegd zodat je niet steeds de hele rugzak hoeft uit te pakken. Harde voorwerpen als tentstokken of waterflessen kunnen in zijzakken gestoken worden of onder de riemen aan de buitenkant van de rugzak. Op die manier heb je er het minste last van.

In moeilijk (bergachtig en rotsig) terrein het zwaartepunt laag houden en dus dichter bij het lichaam pakken. Dit systeem van inpakken leidt tot een meer voorwaartse leunpositie van het lichaam, zodat het lichaam meer gebalanceerd is.

In makkelijk (vlak) terrein het zwaartepunt hoger houden, zo verdeel je het gewicht meer over het hele lichaam. Hierdoor heb je voor langere tochten meer uithoudingsvermogen.

Niet doen!
De backpack trek je naar achter als je:
- zwaardere spullen te hoog of te laag hebt gepakt.
- stabilisatiebanden niet goed hebt aangetrokken.

 

De ideaal ingepakte rugzak

Een rugzak inpakken op de juiste manier is zeer belangrijk voor je lichaam. De verleiding om alles wat niet goed past aan de buitenkant te hangen kan groot zijn. Probeer toch zo veel mogelijk in de rugzak te stoppen. Een nat T-shirt, handdoek of een regenjas kan geen kwaad, maar zeker geen wandelschoenen of brander en pannen. Je verstoort de stabiliteit waardoor je rug- en beenspieren veel zwaarder belast worden. Zware, uitstekende uitrusting kan ook jezelf en anderen verwonden of ervoor zorgen dat je ergens aan blijft haken. Ideaal gezien moet jouw rugzak een compact geheel vormen zonder uitsteeksels.

A. Ondervak (of ondercompartiment)
Zaken die je overdag niet nodig hebt zoals de slaapmat, slaapzakken en reservekleding. Tentstokken en slaapmat kunnen bij plaatsgebrek eventueel ook aan de buitenkant.

B. Hoofdvak-midden
Kleding, bij voorkeur strak opgerold of in opbergzakjes en daardoor makkelijk om je rugzak mee op te vullen

C. Hoofdvak-boven
Warme kleding, regenkleding, toiletspullen, kookspullen

D. Topvak (of topcompartiment)
Spullen die je overdag nodig hebt zoals een zonnebril, mueslirepen, zonnebrand en een EHBO-kit, wandelkaart, kompas of gps. Eventueel regenkleding.

E. Hoofdvak-rug
Zware spullen zoals de voedselvoorraad, waterzak, brander en tent. Zo dicht mogelijk tegen de rug aan.

F. Zijvakken
Snacks, lunchpakket, drinkfles, toiletpapier. Eventueel regenkleding.

Algemene rugzaktips

• Stop alles wat kan lekken en wat droog moet blijven in zakjes. Alle kleren die je kan oprollen, rol je op. Stop ze soort bij soort in verschillende zakjes/tasjescompressiezakjes/waszakjes/netjes/foedralen. Dat bespaart plaats, kleren kreuken minder door ze strak op te rollen en je vindt sneller wat je zoekt.
• Stop zware uitrustingsstukken liefst boven heuphoogte en onder schouderhoogte (rughoogte) en zo dicht mogelijk tegen het lichaam. Zo komt het zwaartepunt van de rugzak zoveel mogelijk overeen met je eigen zwaartepunt. Als je zware stukken hoger stopt, verlies je je evenwicht. Als je ze lager stopt, belast je de heupen teveel en hindert de rugzak je tijdens het lopen.
• Laat de verschillende zaken in je rugzak nauw aansluiten zodat er geen holtes ontstaan. Elke holte is namelijk een verloren plaats.
• Hoeveel gewicht je maximaal kan dragen, hangt af van je eigen fysieke capaciteiten en de tocht die je wilt ondernemen. Een algemene regel is dat je voor een volledige dag wandelen nooit meer dan 20-25% van het eigen lichaamsgewicht meezeult. Maak weloverwogen keuzes tijdens het inpakken. Elke kilogram weegt door, dus denk goed na of je iets wel nodig hebt.
• Gebruik een compressiezak voor de slaapzak. Dat scheelt ruimte.
• Verpak geld en waardepapieren waterdicht.
• Reis je met het vliegtuig? Hang niks aan de buitenkant van de rugzak. Nog beter: koop een (felgekleurde) transporthoes. Deze voorkomt dat de rugzak beschadigd raakt op de transportband. Heb je geen transporthoes, klik dan de heupgordels langs de achterkant van de rugzak vast en knoop alle andere losse riemen aan elkaar met verschillende knopen.
• Pak de rugzak zo min mogelijk op bij de schouderbanden. Dat zijn geen handvatten, ze zijn niet voor ‘oppakken’ ontworpen. Een rugzak til je op met de oppaklus, net onder het topcompartiment, tussen de schouderbanden.
• Sommige rugzakken beschikken over een speciaal vak voor een drinkreservoir. Dankzij een opening voor de slang heb je meteen water bij de hand.

Schoonmaaktips voor je rugzak

Een rugzak gaat in principe jaren probleemloos mee. Onderhoud is nauwelijks nodig, mits je een aantal eenvoudige richtlijnen in de gaten houdt:

• Stop een rugzak nooit in de wasmachine en gebruik geen synthetische wasmiddelen. De waterdichte coating van de rugzak kan beschadigd raken.
• Modder en vuil op de rugzak kan je het beste op laten drogen en vervolgens met een zachte borstel en wat water eraf borstelen. Hardnekkige vlekken mag je met wat groene zeep insmeren en vervolgens met veel water behandelen. Laat de rugzak daarna goed drogen!
• Ook olie en andere vetvlekken mag je alleen behandelen met een speciale reinigingszeep die de coating niet aantast. Altijd goed naspoelen met lauw water.
• De buitenstof van de rugzak kan je behandelen met een impregneerspray.
• Zorg dat de ritsen van de rugzak vrij blijven van zand en modder. Je kan ze af en toe reinigen met een borsteltje.